Narsist Bir Ebeveyn ile Büyümek

Bu yazımda biraz narsist bir ebeveyn ile büyümenin kişilik ve seçimler üzerine etkisinden bahsetmek istedim. Ancak bunu konuşabilmek için öncelikle Narsizim nedir biraz ona bakalım…

Narsizim kelimesinin kökeni nedir?

Narsizim kelimesi anlamını Yunan mitolojisinde bir kahraman olan Narkissos’dan almıştır. Hikâyeye göre Ekho adında bir peri kızının güzelliği dillere destandır. Narkissos ise genç ve yakışıklı bir avcıdır. Narkissos hiç kimsenin sevgisine şimdiye kadar karşılık vermemiştir. Kibrinden dolayı hiç kimseyi beğenmemiştir. Ancak bir gün bu peri kızı avlanmaya çıkan yakışıklı ve genç Narkissos’u görür. Ve ilk görüşte âşık olur. Narkissos ise bu aşka karşılık vermeyerek sert bir şekilde reddetmiştir. Bu güzel peri kızı bu durum karşısında günden güne eriyerek ölmüştür. Vücudundan arta kalan kemikleri kayalara, sesi ise ‘eko’ dediğimiz yankılara dönüşür.

Olimpos dağlarında yaşayan tanrılar bu duruma çok öfkelenerek Narkissos’u cezalandırmak isterler. Bir gün av sırasında çok susamış olan Narkissos nehrin kenarına gelir ve su içmek için eğilir. Sudaki kendi yansımasına âşık olan genç avcı bir daha oradan ayrılamaz. Tanrılar onu kendi yanılsamasına aşık ederek cezalandırmışlardır. Kendi güzelliği karşısında adeta büyülenmiştir. O andan sonra bir daha su içemez ve yemek yiyemez hale gelmiştir. Ve Ekho gibi nehrin kenarında kendini seyrederek günden güne eriyerek ölür. Ve öldükten sonra vücudu nergis çiçeklerine dönüşür…

Narsizim nedir?

Narsizim toplum arasında daha çok kendini çok seven bireyler olarak bilinmekte. Ancak işin aslının biraz farklı olduğunu söylemek durumundayım. Peki nedir bu sıklıkla bahsedilen Narsizim?

Narsist bireyler dışarıdan bakıldığında kendini çok seven, çekici, başarılı bireyler olarak görünürler.
Kendilerinden oldukça emin dururlar. Ve kendilerini çok güzel ifade ederler. Onların bu çekiciliği karşısında
etkilenmeyecek çok az kişi olduğunu söylemek gerekir. Ancak narsistlerin kişisel alanına dahil olduğunuzda aynı şeyleri söylemek çok mümkün değildir.

Narsist kişilerin kendilerine dair öz değerleri gelişmemiştir. Kendilerine içten içe değer vermeyen bireylerdir. Yani aslında dışarıdan yansıttıkları o çekici ve kendinden emin görüntüyü, kendilerine ördükleri bir kaleye benzetebiliriz.

Kendilerine değer vermedikleri için kendi öz değerlerini yakınında bulunan insanları eleştirerek ya da aşağılayarak kazanmaya çalışırlar.

İdealleştirme ve değersizleştirme savunma mekanizmalarını sıklıkla kullanırlar. Bir gün size şahane davranırken bir diğer gün çok kötü davranabilirler. Ve siz suçu kendinizde arayıp “acaba sorun bende mi?” diye düşünebilirsiniz.

Onların fikirlerine karşı çıktığınızda öfkelenebilirler. Ya da sizin fikrinizin yanlış olduğuna inandırmak için
ellerinden geleni yapabilirler.

Sıklıkla manipülasyonu kullanırlar. İstediklerini elde etmek için her yolu denerler. Çünkü hayat onların gözünde kendi istek ve hedeflerinden ibarettir.

Rekabetçi bir yapıları vardır. Herhangi bir şeyi onlardan daha iyi yaptığınızı kabullenmek istemezler. Yeri gelince kendi çocuklarıyla bile rekabete girebilirler.

Başka insanların duygularına karşı hassasiyetleri yoktur. Ne hissettiğiniz onların önem verdiği bir konu değildir. Hatta bazen ağladığınız için size öfkelenebilirler. Çünkü onlar için duyguları yansıtmak zayıflıktır.

Narsizim nasıl oluşur?

Narsizimin oluşmasında tek bir nedenden bahsetmek pek mümkün değildir. Birçok faktör etkili olmaktadır. Bir kişilik yapılanmasından söz ettiğimiz için erken yaşlarda geliştiğini söylemek mümkün. Bu sebepten dolayı çocukluk yaşantılarının oldukça etkili olduğu bilinmektedir. Şiddet gören, aşağılanan, eleştirilen çocuklar kendi öz değerlerini korumak amacıyla narsist bir kişilik geliştirebilirler.

Çocuklukta geçirilen travmaların etkili olduğunu söyleyebiliriz.

Aksi bir ebeveyn tarzından bahsedecek olursak çocuğa sınır koyulmadığı, evde çocuğun her dediğinin yapıldığı ve çocuğun bulutlara çıkarıldığı bir yetiştirme tarzında da narsizimin oluşmasının mümkün olduğunu söyleyebiliriz.

Peki Gelelim Narsist Bir Ebeveyn ile Büyümenin Karakterimize ve İlişkilerimize Ne Gibi Etkileri Olabilir?

Narsist bir ebeveyn ile büyüdüyseniz kendinizi değersiz ve yetersiz hissediyor olabilirsiniz. Narsist bireyler sevgi ve şefkat göstermekte oldukça zorlanırlar. Onlar için duyguları konuşmak çok güçtür. İşte bu yüzden narsist ebeveynlerin çocuklarının sıklıkla hissettiği şey; görülmedikleridir. Ne yaparsalar yapsınlar görülmeye değer olamazlar. Bu çocukların duygularına, başarılarına veya düşüncelerine değer verilmemiştir. Büyüdüklerinde ise kendi istek ve arzularına, duygu ve düşüncelerine yabancı hale gelebilirler. Çünkü çocukken onları aynalayacak hiç kimse olmamıştır etraflarında…

İç sesiniz sıklıkla eleştirel olabilir. Maalesef ebeveynlerimizin söylemleri bir süre sonra bizim iç sesimiz haline gelir.

Çoğu zaman eleştirildiğiniz için mükemmeliyetçi bir yapı geliştirmiş olabilirsiniz. Ebeveyninizin sizi görmesinin veya sizi sevmesinin yolunun başarı olduğuna inanmış olup, hem daha fazlası için çalışmışsınızdır. Ve asla yeterli gelmemiştir.

Duygularınızı yansıtmaktan çekinebilirsiniz. Çünkü çocukken duygularınızın önemli olduğunu kimse size
hissettirmemiştir. Bu yüzden ilişkilerinizde karşı tarafın duygularına ve düşüncelerine daha fazla önem veriyor olabilirsiniz.

İlişkilerinizde hep çabalayan, alttan alan ve fedakârlık yapan taraf olabilirsiniz. Kendinizi değerli hissetmediğiniz için bir başkasından o değeri görmek hakkınız değilmiş gibi gelebilir.

Toksik ilişkilere açık hale gelebilirsiniz. Sizi eleştiren, değersiz hissettiren, aşağılayan veya tutarsız davranan
kişilere karşı yoğun bir çekim hissedebilirsiniz.

Bilinçaltımız yarım kalanları telafi etmek ister. Çocukken sevgisini alamadığımız ebeveynlerimizin benzerlerini yetişkinlik hayatımızda ilişkilerimize taşırız. Ve o sevgiyi alabilmek için çabalarız. Ancak bunun farkına varıp sağlıklı ilişkiler kurma yolunda kısır döngüyü kırabilirsek gerçekten sevmemiz ve sevilmemiz mümkündür. Aksi halde tüm bir yaşamı suiistimal edildiğimiz ilişkilerde çabalayarak geçirebiliriz…